Tìm hiểu: Thực trạng thương mại điện tử ở Việt Nam hiện nay

Trong những năm gần đây, thương mại điện tử đã củng cố vị trí là một trong những hình thức mua hàng phổ biến nhất đối với công chúng Việt Nam trong khi ngành kỹ thuật số tiếp tục đóng một vai trò quan trọng trong nền kinh tế Việt Nam. Vậy thực trạng thương mại điện tử ở Việt Nam hiện nay như thế nào? Hãy tìm hiểu nhé!

1. Thực trạng thương mại điện tử ở Việt Nam

Nền kinh tế kỹ thuật số ở Việt Nam đang phát triển nhanh chóng và bốn lĩnh vực chính – thương mại điện tử, du lịch trực tuyến, ẩm thực và giao thông vận tải và truyền thông trực tuyến – đang tăng cường ứng dụng công nghệ để bắt kịp nhu cầu của người tiêu dùng. Thực trạng thương mại điện tử ở Việt Nam năm 2021 ghi nhận mức tăng trưởng 16% so với năm trước, đạt tổng giá trị hàng hóa có trị giá 13 tỷ USD.

Báo cáo mới đây của Cục Thương mại điện tử và Kinh tế số, Bộ Công Thương cho thấy thị trường thương mại điện tử Việt Nam ghi nhận giá trị ước tính 13,7 tỷ USD vào năm 2021, chiếm khoảng 6,5% tổng doanh thu bán lẻ. Con số này thể hiện mức tăng trưởng 16% so với năm 2020. Thị trường cũng được dự báo sẽ tăng trưởng với tốc độ hàng năm là 30% từ năm 2021 đến năm 2025.

Tầng lớp thu nhập trung bình ở Việt Nam đã tăng đều đặn trong mười năm qua. Một báo cáo gần đây của Ngân hàng Thế giới cho thấy dân số thuộc tầng lớp thu nhập trung bình ở Việt Nam ước tính khoảng 13 triệu người vào năm 2021, chiếm khoảng 13% tổng dân số và dự kiến ​​sẽ đạt 26% vào năm 2026.

Ngân hàng Thế giới cũng ước tính có khoảng 1,5 triệu người được bổ sung vào tầng lớp thu nhập trung bình của Việt Nam mỗi năm trong giai đoạn 2015-2020. Thu nhập khả dụng tăng lên của họ dự kiến ​​sẽ thúc đẩy tiêu dùng trong nước thông qua các nền tảng thanh toán điện tử.

=>> Xem thêm: Vì sao học ngành Thương mại điện tử không lo thất nghiệp?

1.1. Chính sách của chính phủ Việt Nam

Động lực chính của sự tăng trưởng mạnh mẽ của thực trạng thương mại điện tử ở Việt Nam là các chính sách tiến bộ của chính phủ, tầng lớp thu nhập trung bình gia tăng và nền kinh tế internet đang phát triển nhanh chóng.

Vào tháng 5 năm 2020, Chính phủ Việt Nam đã phê duyệt Kế hoạch tổng thể phát triển Thương mại điện tử quốc gia. Quy hoạch tổng thể này phù hợp với các chiến lược và chính sách hiện tại của Việt Nam về Cách mạng công nghiệp lần thứ tư hướng tới các mục tiêu tổng thể là phát triển nền kinh tế số và thúc đẩy chuyển đổi số quốc gia.

Kế hoạch nhằm thúc đẩy ứng dụng thương mại điện tử rộng rãi trong doanh nghiệp và người tiêu dùng, thu hẹp khoảng cách giữa các thành phố lớn và địa phương, xây dựng thị trường ảo bền vững và tăng cường giao dịch trực tuyến xuyên biên giới.

Đặc biệt, Chính phủ Việt Nam tích cực thúc đẩy xã hội thanh toán không dùng tiền mặt với mục tiêu nâng tỷ lệ thanh toán không dùng tiền mặt lên trên 50% vào năm 2025.

1.2. Tốc độ tăng trưởng thương mại điện tử ở Việt Nam

Việt Nam đứng thứ ba trong khu vực về tốc độ tăng trưởng doanh số bán lẻ trực tuyến cao nhất. Theo Cục Thương mại điện tử và Kinh tế số thuộc Bộ Công Thương, tốc độ tăng trưởng quy mô thị trường của ngành dự kiến ​​sẽ tăng nhanh và cho phép Việt Nam vượt qua các đối thủ trong khu vực Đông Nam Á, như Philippines, Thái Lan, Ma-lai-xi-a và Xin-ga-po.

Nền kinh tế internet của Việt Nam đang bùng nổ nhờ tốc độ phát triển nhanh chóng của internet và điện thoại thông minh. Thông tin được đưa ra tại Hội nghị thượng đỉnh Chuyển đổi số Việt Nam – châu Á (Vietnam – Asia DX Summit) 2022 cho biết nền kinh tế internet của Việt Nam đạt 21 tỷ USD vào năm 2021, chiếm 5% GDP cả nước và dự kiến ​​đạt 43 tỷ USD vào năm 2025. Theo Internet World Stats, có khoảng 85 triệu người dùng internet tính đến giữa năm 2022, với tỷ lệ thâm nhập là 86%.

Trong khi đó, theo Statista, nhà cung cấp dịch vụ dữ liệu thị trường và người tiêu dùng, Việt Nam có khoảng 69 triệu người dùng điện thoại thông minh tính đến năm 2022, ghi nhận tỷ lệ thâm nhập là 71% và được dự báo sẽ có khoảng 82 triệu người dùng vào năm 2025.

Các sản phẩm phổ biến nhất được mua trực tuyến là quần áo và giày dép; điện tử tiêu dùng, thiết bị gia dụng và các sản phẩm chăm sóc cá nhân. Các nhà khai thác thương mại điện tử chính bao gồm Shopee, Tiki, Lazada, Shopee, Sendo và Thế Giới Di Động (Thế Giới Di Động).

=>>Xem thêm: Các sàn thương mại điện tử lớn nhất tại Việt Nam

2. Lý do thương mại điện tử ở Việt Nam phát triển mạnh?

2.1. Dịch covid – 19

Đại dịch đã mở ra một cách ấn tượng những nhu cầu chưa được khai thác trước đây của khách hàng đối với việc mua thực phẩm, nhu yếu phẩm và thậm chí là giải trí trực tuyến. Các hạn chế do phong tỏa đã thúc đẩy nhu cầu đối với các ngành giúp mọi người bận rộn trong khi giãn cách xã hội và khiến họ chi tiêu trực tuyến nhiều hơn bao giờ hết. Theo nghiên cứu của Adsota và SOL Premier, các nền tảng thương mại điện tử tại Việt Nam đã chứng kiến ​​lượng người dùng mới tăng 41% kể từ khi đại dịch bùng phát.

Ngay cả khi đại dịch kết thúc và người mua sắm quay trở lại cửa hàng thực, mua sắm trực tuyến vẫn chưa có dấu hiệu suy giảm nhờ nỗ lực to lớn trong hoạt động marketing của các nền tảng thương mại điện tử như Shopee hay Lazada, và được coi là tiếp tục phát triển mạnh hơn nữa khi mua sắm trực tuyến đã trở thành thói quen của người tiêu dùng.

2.2. Đầu tư nước ngoài

Bên cạnh đó, sự tăng trưởng đáng kể của thực trạng thương mại điện tử ở Việt Nam còn bắt nguồn từ tốc độ đầu tư nước ngoài và hợp tác quốc tế đáng kinh ngạc. Thành công của các nền tảng quốc gia như Tiki và Thegioididong cho thấy tiềm năng thúc đẩy thương mại điện tử của Việt Nam. Các nền tảng này đã phát triển thành các cường quốc thương mại điện tử lớn nhờ các khoản đầu tư từ nước ngoài như Nhật Bản, Đức, Hoa Kỳ, Hàn Quốc và Trung Quốc.

2.3. Áp dụng thanh toán kỹ thuật số

Việc áp dụng thanh toán kỹ thuật số là một đóng góp khác cho sự phát triển của thương mại điện tử trong khi nó đã thay thế phương thức giao hàng bằng tiền mặt thông thường. Chỉ với vài cú nhấp chuột trên nền tảng ví điện tử được cài đặt trên điện thoại di động, khách hàng giờ đây có thể dễ dàng thanh toán tiền ăn trưa hay thậm chí là tiền điện nước. Sở thích của người tiêu dùng đối với việc sử dụng các giao dịch kỹ thuật số đã tăng lên do việc khóa máy kéo dài khiến họ phải ở nhà trong nhiều tháng.

Theo khảo sát với 15.000 nhà bán lẻ, thanh toán không dùng tiền mặt năm 2021 chiếm 72,8% tổng giao dịch, tăng 9% so với cùng kỳ năm ngoái. Chính phủ cũng đã nỗ lực rất nhiều trong việc thúc đẩy sử dụng thanh toán số khi ký quyết định phê duyệt đề án phát triển thanh toán không dùng tiền mặt của Việt Nam giai đoạn 2021-2025 nhằm thúc đẩy tốc độ tăng trưởng của thanh toán không dùng tiền mặt tại Việt Nam và thực hiện thanh toán không dùng tiền mặt. phương pháp phổ biến hơn đối với người dân ở cả thành thị và nông thôn.

=>> Xem thêm: Học thương mại điện tử ra làm gì?

3. Thực trạng ngành thương mại điện tử tại các trường đào tạo

Trong những năm vừa qua, thị trường Thương mại điện tử Việt Nam ngày càng được nhân rộng và đã trở thành phương thức kinh doanh phổ biến được doanh nghiệp, người dân đều biết đến. Thương mại điện tử đang trở thành trụ cột quan trọng trong quá trình phát triển nền kinh tế bởi ngành có sự đa dạng về mô hình hoạt động, đối tượng tham gia và sự ứng dụng của công nghệ hiện đại.

Theo số liệu thống kê, cả nước hiện có 36 trường đại học đào tạo thương mại điện tử, gồm 14 trường ở miền Bắc, 17 trường ở miền Nam và 5 trường ở miền Trung.

Ngoài những trường đại học đào tạo theo phương pháp truyền thống thì hiện nay có một số trường áp dụng các công nghệ hiện đại vào giảng dạy. Điển hình trong đó là Chương trình đào tạo cử nhân trực tuyến Đại học MỞ Hà Nội. 

Với đội ngũ giảng viên dày dặn kinh nghiệm và phương pháp giảng dạy hiện đại áp dụng 4.0 sẽ mang đến cho bạn trải nghiệm tốt nhất. Ngoài ra các học viên sẽ có diễn đàn giải đáp chung với giảng viên xuyên suốt trong quá trình học tập. Với hình thức học trực tuyến sẽ đem lại rất nhiều lợi ích cho học viên:

• Tiết kiệm thời gian và chi phí trong quá trình học
• Có thể tự sắp lịch học của bạn theo mong muốn
• Không gian học tập không giới hạn, thoải mái, linh hoạt.
• Học mọi lúc, mọi nơi bạn muốn
• Tấm bằng đại học có giá trị cao – tương đương với hệ chính quy.

=>> Xem thêm: Mức lương của ngành thương mại điện tử ở Việt Nam

Nguồn: trade.gov, researchinvietnam.com, tnu.edu.vn