Đẩy mạnh đào tạo kỹ sư công nghệ thông tin

Mặc dù nhu cầu nhân lực của xã hội có xu hướng giảm, nhưng đối với ngành công nghệ thông tin ở Việt Nam nguồn nhân lực vẫn đang thiếu trầm trọng. Vậy phải làm thế nào để giải quyết vấn đề này.

Mặc dù nhu cầu nhân lực của xã hội có xu hướng giảm, nhưng đối với ngành công nghệ thông tin ở Việt Nam nguồn nhân lực vẫn đang thiếu trầm trọng. Vậy phải làm thế nào để giải quyết vấn đề này.

Thiếu hụt nguồn nhân lực

Theo ông Trần Mạnh Hùng, Chủ tịch Hội đồng Thành viên Tập đoàn VNPT cho biết: “Riêng VNPT, trong lộ trình đến năm 2020 sẽ cần tới 10.000 nhân lực làm CNTT cho mảng này. Còn về tổng thể, cả nền kinh tế đến năm 2020, sẽ cần khoảng 1 triệu nhân lực làm trong ngành CNTT. Đại học Bách khoa, “cái nôi” đào tạo nhân lực CNTT được các doanh nghiệp “trải thảm đỏ”, nhưng mỗi năm, năng lực đào tạo cung cấp cho thị trường chỉ khoảng 500 người. Không chỉ VNPT, FPT, Viettel, các doanh nghiệp khác thực sự đang “khát” nguồn nhân lực CNTT chất lượng cao”

VNPT Techlonogy, thuộc Tập đoàn VNPT, đang mở đợt tuyển dụng 500 kỹ sư công nghệ và đơn vị này đang cần tới 1.000 nhân lực CNTT cho mảng nghiên cứu và phát triển (R&D). Còn ông Trần Xuân Khôi, Giám đốc Phát triển nguồn lực của FPT Software  cho hay, trong thời gian từ nay đến năm 2020, dự kiến mỗi năm, FPT Software sẽ phải tuyển hơn 10.000 nhân viên. Riêng trong 3 tháng cuối năm 2016, FPT Software cần tuyển hơn 1.000 nhân viên, nhưng đến nay vẫn chưa đủ số hồ sơ sơ tuyển đủ điều kiện.

Ngay cả một đất nước về công nghệ như Nhật Bản, họ cũng rất muốn tuyển dụng nguồn nhân lực CNTT của Việt Nam. Trong khoảng 4 năm tới, Nhật Bản sẽ có nhu cầu tuyển dụng khoảng 30 000 kỹ sư CNTT người nước ngoài mà chủ yếu là Ấn Độ và Việt Nam. Hằng năm, có khoảng 30 lượt công ty CNTT Nhật sang tuyển dụng trực tiếp các sinh viên chuẩn bị tốt nghiệp và làm các thủ tục để họ sang Nhật làm việc ngay sau khi nhận bằng.

Dự kiến trong khoảng 6 – 7 năm tới, Việt Nam sẽ thiếu gần 500.000 nhân lực làm CNTT. Hiện nay, mỗi năm, Việt Nam có 9.000 kỹ sư CNTT ra trường. Năm nay, FPT đã tuyển gần hết nguồn nhân lực có thể làm được việc của các trường đại học”, ông Trương Gia Bình, Chủ tịch HĐQT Tập đoàn FPT cho biết.

Vì sự thiếu hụt nhân lực trầm trọng nên các nhà tuyển dụng trong nước và nước ngoài đều chấp nhận chi trả một mức lương khá cao.

Trong cơn khát nhân lực, các nhà tuyển dụng Việt Nam và Nhật Bản đã chấp nhận chi trả lương rất cao. Sinh viên tốt nghiệp chuyên ngành CNTT biết tiếng Nhật có thể nhận mức lương từ 50-60 triệu đồng/tháng. Còn ở Việt Nam, tính từ đầu năm 2016 thì CNTT là ngành có mức lương cạnh tranh nhất với 73% vị trí có khởi điểm trung bình từ 15,77 triệu đồng. Nhờ sự phát triển mạnh mẽ của Internet trong những năm gần đây đã cho khiến nhu cầu tìm kiếm các kỹ sư CNTT tăng đột biến, nhưng nguồn nhân lực tại Việt Nam lại chưa đáp ứng đủ. Chính sự chênh lệnh giữa cung và cầu, cũng như vấn đề làm thế nào để thu hút được đội ngũ kỹ sư CNTT chất lượng là những yếu tố chính làm tăng mức lương các doanh nghiệp tại Việt Nam phải trả cho các ứng viên ngành CNTT.

Theo thống kê, hiện nay, các khóa sinh viên tốt nghiệp chương trình đào tạo CNTT Việt – Nhật đều có hơn 50% sinh viên vừa giỏi chuyên môn vừa thành thạo tiếng Nhật, được tuyển sang Nhật làm với mức lương như kỹ sư CNTT người Nhật, tương đương 50 – 60 triệu đồng/tháng. Còn tại Việt Nam, theo báo cáo mới công bố của VietnamWorks, từ đầu năm 2016 đến nay, CNTT là ngành có mức lương cạnh tranh nhất, có tới 73% vị trí đăng tuyển CNTT có mức lương khởi điểm trung bình từ hơn 15,77 triệu đồng. Hai khoảng lương phổ biến nhất đối với các công việc ngành CNTT là 15,77 –  22,5 triệu đồng  và 22,5 – 45 triệu đồng.

Giải quyết vấn đề

Để giải quyết vấn đề này, TS. Nguyễn Bá Ân, Tổng Thư ký Hội đồng Quốc gia về Phát triển bền vững và Nâng cao năng lực cạnh tranh đã đưa ra ý kiến cần phải thực hiện mạnh mẽ cải cách hệ thống giáo dục đào tạo. Đưa lập trình vào chương trình học từ lớp dưới, thay đổi căn bản cách học tập và giảng dạy tiếng Anh trong nhà trường phổ thông để phổ cập tiếng Anh. Có cơ chế gắn kết các doanh nghiệp với các tổ chức  giáo dục đào tạo để nâng cao kỹ năng nghề nghiệp cho học sinh, sinh viên.

Còn theo ông Trương Gia Bình, phải đổi mới vấn đề quy hoạch đào tạo cho phù hợp với yêu cầu thực tiễn. Tất cả các loại hình đào tạo công lập, dân lập, từ đại học, cao đẳng, học nghề nên tăng quy mô lên 30% để kịp đà phát triển và bắt được cơ hội đang đến. Đẩy mạnh đào tạo từ xa, và học miễn phí để tham gia vào ngành CNTT… Đặc biệt, cần đưa văn bằng hai CNTT vào giáo dục đại học ở tất cả các cấp. Thực tế cho thấy, 40% cán bộ IT đến từ những người không được đào tạo CNTT chính quy.