Đào tạo đại học từ xa – Muốn “chất” phải quản chặt

“Nếu chúng ta thực hiện đúng các yêu cầu nghiêm ngặt của hình thức Đại học từ xa thì chắc chắn về chất lượng đào tạo, hình thức Đại học từ xa sẽ không thua kém so với hình thức đào tạo tập trung” – TS Nguyễn Ngọc Hà quả quyết.

Các trường đang chạy theo số lượng?

Hệ thống Đại học từ xa bắt đầu được thành lập từ năm 1994 tại 2 trường Đại học mở, đó là Viện Đại học Mở Hà Nội và Đại học Mở – bán công TP.HCM. Cho đến nay, đã có thêm 8 trường Đại học được Bộ Giáo dục – Đào tạo cho phép tiến hành đào tạo theo phương thức này.

Theo thống kê, những năm qua đã có trên 50.000 học viên tốt nghiệp Đại học Đại học từ xa. Đến thời điểm hiện tại, đã có gần 150.000 người đang theo học các chương trình theo hình thức Đại học từ xa ở trình độ Đại học. Trong đó, khối ngành sư phạm chiếm gần 50%, tiếp đến là kinh tế, khoa học xã hội nhân văn …

Tiện ích của hình thức Đại học từ xa đối với học viên, theo TS Nguyễn Ngọc Hà, Viện Triết học, là không đòi hỏi sinh viên phải có mặt 100% thời gian ở trên lớp để trực tiếp nghe giảng; tiết kiệm đáng kể chi phí đào tạo…

Tuy nhiên, bên cạnh lợi ích đó, chất lượng của hình thức Đại học từ xa có đảm bảo hay không là vấn đề dư luận hết sức quan tâm.

TS Phạm Minh Việt, Viện trưởng Viện Đại học Mở Hà Nội cho rằng, hiện nhiều người còn hoài nghi về chất lượng Đại học từ xa, cho rằng Đại học từ xa chưa sánh được với giáo dục chính qui, chưa thể cấp cùng văn bằng chứng chỉ với giáo dục chính qui được vì những lý do như chất lượng “đầu vào”, điều kiện học tập, quy trình kiểm tra – đánh giá…

Những lo ngại trên không phải không có cơ sở, nhất là khi nhìn vào thực tế một số trường và một số cơ sở tiếp nhận Đại học từ xa ở địa phương chưa có tổ chức hợp lý, đủ mạnh; chưa có qui trình và biện pháp quản lý đào tạo từ xa chặt chẽ.

Đặc biệt, vẫn còn tình trạng nhiều trường chạy theo số lượng, phát triển quy mô đào tạo quá nhanh so với khả năng đảm bảo vật chất, phương tiện, trang thiết bị và học liệu của nhà trường. Ở từng trường chưa tập hợp được đội ngũ giáo viên, giảng viên giỏi, các nhà khoa học, các chuyên gia trên nhiều lĩnh vực để tổ chức xây dựng chương trình, biên soạn tài liệu dùng chung cho một môn học…

Một căn cứ đáng để lo ngại nữa là tuy một số trường như Đại học Sư phạm Hà Nội, Đại học Huế công bố tỷ lệ sinh viên theo học Đại học từ xa tốt nghiệp trên số nhập học khoảng 70-80%, song theo cảnh báo của Vụ Giáo dục thường xuyên – Bộ GD& ĐT, căn cứ vào những điều kiện thực tế phục vụ cho Đại học từ xa lâu nay thì tỷ lệ tốt nghiệp chỉ có khoảng 30-40% phù hợp với yêu cầu chất lượng đào tạo…

Nếu theo quan điểm này thì có không ít học viên Đại học từ xa đã tốt nghiệp theo kiểu “học giả, bằng thật”.

Xem thêm: Học Trực Tuyến Hay Học Trực Tiếp Có Lợi Hơn? Câu Trả Lời Thuộc Về Sinh Viên

Cần thực hiện đúng yêu cầu nghiêm ngặt của Đại học từ xa

Đi tìm lời giải về vấn đề chất lượng cho hình thức giáo dục này, TS Nguyễn Ngọc Hà cho rằng, nguyên nhân của tình trạng Đại học từ xa kém chất lượng không phải do bản chất của hình thức này, mà là do chúng ta chưa thực hiện đúng các yêu cầu nghiêm ngặt của Đại học từ xa.

“Nếu chúng ta thực hiện đúng các yêu cầu nghiêm ngặt của hình thức Đại học từ xa thì chắc chắn về chất lượng đào tạo, hình thức Đại học từ xa sẽ không thua kém so với hình thức đào tạo tập trung” – TS Hà quả quyết.

Những yêu cầu cơ bản ấy, cụ thể là đối với từng chuyên ngành đào tạo, phải xây dựng cho được một khung chương trình đào tạo thống nhất trong toàn quốc, có tính hiện đại.

Đối với mỗi môn học (học phần) của từng chuyên ngành đào tạo, phải xây dựng cho được một giáo trình có nội dung hiện đại, những tài liệu tham khảo bắt buộc kèm theo, bài giảng mẫu của những giáo viên tốt nhất, các câu hỏi kiểm tra kiến thức cơ bản và đáp án; tạo điều kiện tối đa để người học được thực hành và đối thoại với giảng viên.

Đặc biệt, việc kiểm tra chất lượng đầu ra phải thực hiện một cách khoa học và nghiêm túc, phải đảm bảo được sự phù hợp giữa “nhãn mác” của sản phẩm (bằng cấp) với chất lượng của sản phẩm (chất lượng đào tạo).